Parayı Bilene Güç Var: Finansal Bilinçle Geleceğe Yön Ver

Parayı Bilene Güç Var: Finansal Bilinçle Geleceğe Yön Ver

Türkiye’de finansal okuryazarlık, yalnızca kişisel refahı değil, dijital ekonomiye adaptasyonu, tasarruf kültürünü ve en önemlisi ekonomik istikrarı doğrudan etkiliyor. Yapılan araştırmalara göre, ülkemizde temel finansal kavramları – faiz, enflasyon, risk çeşitlendirmesi – doğru anlayan birey oranı yalnızca %7 civarında. Bu durum, plansız harcama eğilimini artırıyor, borçlanma riskini katlıyor ve dijital ödeme sistemlerinden yeterince faydalanamama sorununu büyütüyor.

Bununla birlikte, Türkiye’nin Finansal Okuryazarlık Endeksi 60,8 seviyesinde. Bu, OECD ortalamasına yakın olsa da tatmin edici düzeyde değil. Araştırmalarda göze çarpan bir diğer nokta, bilgi seviyesinin yükseldikçe kredi kartı kullanımı ve dijital ödeme araçlarına yönelimin artması. Buna karşılık işlem amaçlı nakit kullanımı azalıyor; ancak tasarruf amacıyla nakit tutma eğilimi güçleniyor. Yani daha bilinçli bireyler, kritik anlarda kullanmak için birikim yapma alışkanlığına sahip.

Öte yandan, gençlerin dijital finansal araçları aktif şekilde kullandığı ancak temel finansal bilgi düzeylerinde ciddi eksiklikler bulunduğu da dikkat çekiyor. 15 yaşındaki öğrencilerin yaklaşık %20’si günlük finansal kararlar alırken zorlanıyor. Bu, dijital araçlara erişim sağlansa da güvenli ve akıllı kullanım konusunda eğitime büyük ihtiyaç olduğunu gösteriyor.

Türkiye’de kamu, özel sektör ve sivil toplum iş birlikleri finansal okuryazarlığı geliştirme yönünde adımlar atıyor. Gençlere ve kadınlara yönelik finansal beceri kazandırma eğitimleri düzenleniyor; gönüllü finans eğitmenleri yetiştirilerek toplum genelinde farkındalık artırılmaya çalışılıyor.

Ancak hâlâ yapılması gerekenler var. Araştırmalar, finansal bilgisi yüksek bireylerin tasarruf yapma olasılığının yaklaşık %72 oranında daha yüksek olduğunu gösteriyor. Öte yandan, bireylerin %70’i temel finansal kavramları anladığını ifade ederken yalnızca %42’si düzenli tasarruf yaptığını belirtiyor. Yani bilgi–davranış dönüşümünü sağlayan köprü henüz tam anlamıyla kurulmuş değil.

Bu alanda ilerlemek için şu adımlar kritik öneme sahip: Anaokuldan itibaren finansal eğitimin müfredata dahil edilmesi; mobil uygulamalar ve dijital araçlarla bireylerin harcama ve bütçe farkındalığını artıracak araçların yaygınlaştırılması; kamuoyunun medyada, sosyal platformlarda ve kurum içi eğitimlerde finansal bilince yönelik içeriklerle desteklenmesi.